Mindfulness: zweverig?

Zweverigheid. Deze term duikt tegenwoordig overal op.

Met ‘zweverige types’ bedoelt men: ‘mensen die het contact met de realiteit kwijt zijn.’ Zijn mindfulness-beoefenaars het contact met de realiteit kwijt? Je komt het snel te weten!

Ik? Ik ben te rationeel voor mindfulness. Het is niets voor mij.

Soms hoor ik mensen zeggen: ‘mindfulness, dat is niets voor mij. Ik ben daar veel te rationeel voor. Het is me te zweverig.’ Daarmee bedoelen ze dus dat mindfulness in tegenstrijd zou zijn met ‘rationeel denken’. Rationeel zijn, wil zeggen: beredeneerd handelen, zorgvuldig uitgedacht reageren. Het omgekeerde van rationeel handelen, is dus impulsief en emotioneel reageren.

Het goede nieuws is dat mindfulness net helpt om minder impulsief en minder emotioneel op bepaalde situaties te reageren! Eén van de essentiële lessen uit een mindfulnesstraining is nu net het omschakelen van ‘impulsief en vanuit een emotie reageren’ naar ‘bewust antwoorden’ op een situatie.

Stel: er loopt iets fout. Waar je vroeger met kwaadheid zou gereageerd hebben en er de brui aan zou hebben gegeven, ga je nu de frustratie wel voelen, maar ga je de hoop behouden en naar oplossingen zoeken.

Wist je dat mindfulness helpt om dieper contact te maken met de realiteit om je heen?

Een definitie van mindfulness is: ‘aandacht geven, welbewust en niet oordelend, in het huidige moment.’ Mindfulness wil dus zeggen ‘volledig aanwezig zijn’ in het huidige moment. Het is het omgekeerde van leven op automatische piloot. Wanneer we op automatische piloot leven, zijn we vaak met onze aandacht niet bij hetgeen we aan het doen zijn. We staan bijvoorbeeld onder de douche terwijl we aan het denken zijn aan een gesprek van de dag voordien of plannen aan het maken zijn voor de toekomst. De geur van douchegel, de temperatuur van het water, het geluid van het water dat naar beneden valt,… we merken het nauwelijks op omdat we zo in gedachten verzonken zijn. Mindfulness helpt ons om volledig aanwezig te zijn in het huidige moment. Het helpt ons om dieper contact te maken met de realiteit om ons heen. In die zin is het net het tegenovergestelde van ‘zweverigheid’.

Wist je dat het programma van de 8-wekentraining mindfulness werd uitgedacht door wetenschappers?

Het 8-wekenprogramma is bovendien heel zorgvuldig uitgedacht door microbioloog Jon Kabatt-Zin en door wetenschappers Mark Williams, John Teasdale en Zindel Segal die een brug hebben geslagen tussen eeuwenoude meditatieve oefeningen, moderne geneeskunde en cognitieve gedragstherapie.

Met ‘zweverigheid’ bedoelen mensen ook vaak dat iets niet wetenschappelijk genoeg is. De laatste jaren is er heel wat wetenschappelijk onderzoek in het domein van mindfulness verricht. Dit onderzoek toont intussen aan dat mindfulness helpt in het omgaan met chronische pijn, bij stress en depressie, bij slaapproblemen, piekeren, angstproblemen, burn-out enz.

Wist je dat mindfulness je helpt om verbindend te communiceren en respectvol te luisteren?

Tot slot helpt het beoefenen van mindfulness ook om de dialoog aan te gaan met de ander eerder dan te discussiëren. Bij een discussie is er vaak sprake van een machtsstrijd. Beide partijen willen hun gelijk halen en één van beide partijen blijft vaak verweesd achter. Bij een dialoog is er ruimte en respect voor ieders standpunt en kunnen beide meningen naast elkaar bestaan. Er wordt geluisterd naar de ander zonder een oordeel te vellen. Op die manier ontstaat verbinding, respect en openheid. Wist je trouwens dat ‘dialoog’ afgeleid werd van het Griekse ‘logos’ (rede!) en ‘dia’ (door, doorheen)? De Grieken wisten al dat een dialoog voeren veel constructiever is dan discussiëren.

Conclusie: mindfulness is helemaal niet zweverig!

Mindfulness helpt je dus net om volledig aanwezig te zijn in het huidige moment (en niet in gedachten te ‘zweven’ naar het verleden en de toekomst), om te luisteren zonder oordeel en open te staan voor de ervaring en mening van anderen, om bewust te antwoorden op emotionele gebeurtenissen in plaats van impulsief te reageren. En het is bovendien wetenschappelijk onderbouwd.