Categoriearchief: omgaan met hoogbegaafdheid

Wat is het verband tussen hooggevoeligheid en hoogbegaafdheid?

In het algemeen wordt aangenomen dat iemand die op een IQ-test een score behaalt van 130 of meer hoogbegaafd is. Maar het is beter te spreken van hoogintelligentie indien men zich enkel baseert op de IQ-score.

Om te spreken van hoogbegaafdheid, is er meer nodig dan enkel het hebben van een hoog IQ. Hoogbegaafdheid is een samenspel van het IQ (intelligentiequotiënt) en het EQ (emotionele quotiënt), creativiteit, intuïtie en de manier waarop de persoon in kwestie met dit alles samen omgaat.

De meeste kenmerken van hoogbegaafden zijn ook veelvuldig terug te vinden bij hooggevoelige mensen.

Tessa Kieboom zet in haar boek ‘Moeilijke kinderen of kinderen die het moeilijk hebben’ de kenmerken van hoogbegaafdheid op een rijtje:

  • Ongewoon goed ontwikkeld geheugen

Hoogbegaafde kinderen kunnen feiten en gebeurtenissen zeer goed onthouden en weergeven. In het basisonderwijs hebben ze geen moeite met de leerstof en behalen ze goede resultaten zonder al te veel inspanningen. Als deze kinderen onvoldoende worden uitgedaagd, ligt verveling al snel op de loer. Aangezien alles vanzelf gaat in het basisonderwijs krijgt het kind geen kans om goede studievaardigheden en – methoden te ontwikkelen. Dat kan in latere jaren, wanneer de hoeveelheid leerstof toeneemt en complexer wordt, voor problemen zorgen.

  • Leer- en nieuwsgierig

Hoogbegaafde kinderen willen dingen ‘weten’. Zij stellen dan ook zeer veel waarom-vragen. In tegenstelling tot veel van hun leeftijdgenoten nemen zij heel veel informatie op van buitenaf, over allerlei onderwerpen. In combinatie met hun goed ontwikkelde geheugen zorgt dit ervoor dat zij vaak leerstof al beheersen, lang voordat deze in de klas aan de orde is gekomen. Dit besef bevestigt vaak hun gevoel van anders-zijn.

  • Opvallend concentratievermogen

Hoogbegaafde kinderen kunnen zich op verschillende zaken tegelijk concentreren. Thuis zijn ze uitstekende ‘multitaskers’. Op school lukt dit vaak minder goed, omdat alles er stap voor stap wordt aangereikt. Het gaat voor een hoogbegaafd kind vaak te traag, waardoor het zich gaat vervelen en zijn aandacht op iets anders richt. Ze zijn snel afgeleid en dagdromen regelmatig.

  • Vroegtijdige taalontwikkeling

Al voor hun derde levensjaar is vaak al een verschil in taalontwikkeling merkbaar met gewoon begaafde kinderen. Hoogbegaafde kinderen hebben een uitgebreidere woordenschat en omschrijven dingen veel gedetailleerder dan hun leeftijdgenoten. Zij hebben bijvoorbeeld geen ‘soep’ gegeten maar ‘champignonroomsoep’. Hun zinsconstructies zijn complexer en ze hebben de werkwoordsvervoeging sneller onder de knie. Zij kunnen vaak sneller lezen, tellen, de kleuren benoemen, klok kijken enzovoort.

  • Uitgesproken wiskundig inzicht

Hoogbegaafde kinderen hebben een uitgesproken wiskundig en logisch inzicht. Begrippen als eerste, laatste, middelste, voorste, tweede, op, onder en tussen beheersen ze een stuk sneller dan hun leeftijdgenoten.

  • Ontwikkelingsvoorsprong

Hoogbegaafde kinderen ontwikkelen zich op diverse vlakken (taal, logica, inzicht, humor) sneller dan hun leeftijdgenoten. Ze zoeken dan ook vaak oudere kinderen op.

  • Perfectionistisch

Ondanks hun grote inzicht zijn hoogbegaafde kinderen vaak bang om fouten te maken. Ze hebben faalangst en weigeren daardoor regelmatig om moeilijkere opdrachten te maken. Het is belangrijk dat deze kinderen leren dat fouten maken mag, menselijk is en zelfs noodzakelijk om dingen bij te leren.

  • Bewust van leven en dood

Hoogbegaafde kinderen zijn zich vanaf de leeftijd van vier jaar bewust van leven en dood. De goedbedoelde verhaaltjes van volwassenen hieromtrent hebben bij hen nauwelijks tot geen effect. Zij weten precies wat leven en door inhouden. Het is voor iedereen moeilijk om emotioneel met een gegeven als de dood om te gaan, maar omdat deze kinderen nog zo jong zijn, ervaren ze dit nog sterker. Hier is daarom vaak een enorm verschil te zien tussen wat verstandelijk wordt begrepen en wat emotioneel kan worden verwerkt.

  • Rechtvaardigheidsgevoel

Het rechtvaardigheidsgevoel van hoogbegaafde kinderen is uitermate uitgesproken. Het laat zich gelden thuis en op school, maar eveneens in ruimere aangelegenheden. Ze staan enorm op gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid en maken zich dan ook vaak zorgen om humanitaire aangelegenheden in de hele wereld.

  • Gevoel voor humor

Hoogbegaafde kinderen vertellen graag mopjes, komen vaak grappig uit de hoek en begrijpen boodschappen met een dieper onderliggende betekenis onmiddellijk.

  • Leren door observatie

Hoogbegaafde kinderen hebben een eigen merkwaardige manier om zich bepaalde dingen eigen te maken. Ze leren door te kijken, te observeren. Als hen iets interesseert, gaan ze actief op zoek naar extra kennis.

In mijn praktijk begeleid ik mensen in het omgaan met deze kenmerken van hoogbegaafdheid.

In mijn praktijk neem ik geen IQ-tests af. Indien er een vermoeden is van hoogbegaafdheid en er is nog geen diagnose, kan ik je daarvoor doorverwijzen naar een psychodiagnostisch centrum. Voor de begeleiding na diagnose kan je dan opnieuw bij mij terecht.

Ter info: ik combineer zelf hooggevoeligheid met het hebben van een hoog IQ en ADD.

Bron: Mijn kind is hooggevoelig. Ilse Van den Daele en Linda ‘T Kindt